การเลี้ยงนกบินหลาดงให้เชื่องและคุ้นมือคนเลี้ยง

สวัสดีเหล่าทาสนกผู้หลงใหลในเสียงร้องอันไพเราะและลีลาอันสง่างามของนกพื้นถิ่นไทยทุกท่าน! วันนี้เราจะมาพูดถึงนกอีกหนึ่งชนิดที่มีเสียงร้องที่ไพเราะจับใจและมีเสน่ห์เฉพาะตัว นั่นก็คือ “นกบินหลาดง” (Oriental Magpie-Robin) หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อ “นกกางเขนบ้าน” นั่นเอง

ด้วยความเฉลียวฉลาดและความสามารถในการเลียนเสียงต่างๆ ได้อย่างน่าทึ่ง ทำให้นกบินหลาดงเป็นที่หมายปองของทาสนกหลายท่านที่อยากจะเลี้ยงดูและสร้างความผูกพันอย่างใกล้ชิด วันนี้เราจะมาเปิดเคล็ดลับ “การเลี้ยงนกบินหลาดงให้เชื่องและคุ้นมือคนเลี้ยง” เพื่อให้เพื่อนตัวน้อยของเราไว้วางใจและเป็นเพื่อนรู้ใจได้อย่างแท้จริง

ข้อควรทราบที่สำคัญที่สุด: ก่อนอื่น เรา ต้องเน้นย้ำว่า นกบินหลาดงเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมายของประเทศไทย การจับจากธรรมชาติ การซื้อขาย หรือครอบครองโดยไม่มีใบอนุญาตถือเป็นสิ่งผิดกฎหมาย บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้สำหรับผู้ที่ได้รับนกมาอย่างถูกต้องตามกฎหมาย หรือผู้ที่ดูแลนกที่บาดเจ็บและไม่สามารถปล่อยคืนสู่ธรรมชาติได้เท่านั้น เราไม่สนับสนุนการจับนกจากธรรมชาติมาเลี้ยงโดยเด็ดขาด

สร้างความไว้วางใจ: ก้าวแรกสู่การเป็นเพื่อนรู้ใจ

หัวใจของการทำให้นกบินหลาดงเชื่องและคุ้นเคยกับเราคือการสร้าง “ความไว้วางใจ” นกต้องรู้สึกว่าเราไม่เป็นอันตรายและสภาพแวดล้อมที่อยู่กับเรานั้นปลอดภัย

1. เริ่มต้นเลี้ยงตั้งแต่วัยลูกป้อน

วิธีที่ดีที่สุดที่จะทำให้นกบินหลาดงเชื่องและผูกพันกับคนเลี้ยง คือการเลี้ยงดูพวกเขาตั้งแต่วัยลูกป้อน (ลูกนกที่ยังต้องให้คนป้อนอาหาร) เพราะเขาจะจดจำเราในฐานะ “พ่อแม่” ที่คอยมอบอาหารและความปลอดภัยให้

• การป้อนอาหาร: การป้อนอาหารด้วยมือ (Hand-feeding) คือช่วงเวลาสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์ พูดคุยกับเขาด้วยน้ำเสียงที่อ่อนโยนระหว่างป้อนอาหารเสมอ เพื่อให้เขาเชื่อมโยงเสียงของเราเข้ากับความรู้สึกดีๆ
• อาหารที่เหมาะสม: ควรศึกษาอาหารที่เหมาะสมสำหรับลูกนกบินหลาดงโดยเฉพาะ ซึ่งมักจะเป็นอาหารลูกป้อนสำเร็จรูปสำหรับนกกินแมลง หรืออาหารที่ผสมขึ้นเองตามสูตรที่เชื่อถือได้

2. สร้างสภาพแวดล้อมที่สงบและปลอดภัย

ในช่วงแรกที่รับนกมาเลี้ยง ควรจัดให้อยู่ในสถานที่ที่เงียบสงบ ปราศจากเสียงดังหรือสิ่งที่ทำให้ตกใจง่าย

• ตำแหน่งของกรง: วางกรงในมุมที่ค่อนข้างสงบของบ้าน แต่ยังสามารถมองเห็นกิจกรรมต่างๆ ของคนในบ้านได้ เพื่อให้เขาค่อยๆ คุ้นเคยกับเรา
• ค่อยเป็นค่อยไป: อย่าเพิ่งรีบร้อนเข้าไปเล่นหรือจับตัวเขา ปล่อยให้เขาได้สำรวจและปรับตัวกับสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ก่อน

3. ความสม่ำเสมอคือกุญแจสำคัญ

นกจะเรียนรู้และจดจำกิจวัตรประจำวัน การที่เราเป็นคนให้อาหาร ทำความสะอาดกรง และพูดคุยกับเขาทุกวันในเวลาเดิมๆ จะช่วยสร้างความคุ้นเคยและความไว้วางใจได้เร็วขึ้น

ขั้นตอนการฝึกให้คุ้นมือ

เมื่อนกเริ่มคุ้นเคยกับเราและสภาพแวดล้อมแล้ว ก็ถึงเวลาที่จะเริ่มฝึกให้เขาคุ้นเคยกับการสัมผัสและขึ้นมือ

• ขั้นที่ 1: คุ้นเคยกับมือที่อยู่นอกกรง: เริ่มจากการนั่งเงียบๆ ใกล้กรง แล้วค่อยๆ ยื่นมือไปวางไว้นิ่งๆ ข้างกรง ทำซ้ำๆ ทุกวันจนกว่านกจะไม่มีอาการตื่นตกใจ
• ขั้นที่ 2: มือพร้อมกับของรางวัล: นำอาหารที่เขาชอบเป็นพิเศษ เช่น หนอนนก วางบนมือแล้วค่อยๆ ยื่นเข้าไปในกรงอย่างช้าๆ ในช่วงแรกเขาอาจจะแค่โฉบมากินแล้วหนีไป แต่เมื่อทำบ่อยๆ เขาจะเริ่มเรียนรู้ว่ามือของเราหมายถึงสิ่งดีๆ
• ขั้นที่ 3: ฝึกให้ขึ้นมาบนนิ้ว: เมื่อนกกล้าที่จะกินอาหารจากมือเราแล้ว ให้ลองเปลี่ยนจากวางอาหารบนฝ่ามือมาวางไว้บนนิ้ว แล้วค่อยๆ ใช้ปลายนิ้วดันที่บริเวณหน้าอกของนกเบาๆ พร้อมกับออกคำสั่งสั้นๆ เช่น “ขึ้นมา” ตามธรรมชาติแล้วนกจะก้าวขึ้นมาบนคอนที่สูงกว่า
• ขั้นที่ 4: การฝึกนอกกรง: เมื่อนกยอมขึ้นมือในกรงได้อย่างสบายใจแล้ว ให้ลองฝึกในห้องที่ปิดมิดชิดและปลอดภัย การฝึกนอกกรงจะช่วยเสริมสร้างความผูกพันให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น

สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำ

• ควร: อดทน, ใจเย็น, สม่ำเสมอ, พูดด้วยน้ำเสียงอ่อนโยน, ให้รางวัลเมื่อทำสำเร็จ
• ไม่ควร: ลงโทษด้วยการตีหรือตะคอก, จ้องตานกโดยตรง (อาจเป็นการคุกคาม), ไล่จับนกในกรง, รีบร้อนหรือบังคับนก

การเลี้ยงนกบินหลาดงให้เชื่องและคุ้นเคยกับคนเลี้ยงนั้นต้องอาศัยเวลาและความเข้าใจอย่างสูง ผลลัพธ์ที่ได้คือเพื่อนตัวน้อยที่แสนรู้ ผู้พร้อมจะมอบเสียงร้องอันไพเราะและความสุขให้กับเราทุกวัน แต่ เรา ขอย้ำอีกครั้งว่าการเลี้ยงดูต้องอยู่ภายใต้กรอบของกฎหมายและจริยธรรม การชื่นชมความงามและเสียงร้องของพวกเขาในธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งที่ดีที่สุด แต่หากมีความจำเป็นต้องดูแล ก็ขอให้ทาสนกทุกท่านมอบความรักและความเอาใจใส่ให้ดีที่สุด เพื่อให้พวกเขามีชีวิตที่ดีและปลอดภัยครับ